Ο ιδανικός ηγέτης

Αν έχει περάσει κανείς από business school (ημεδαπό ή αλλοδαπό), είναι απίθανο να μην έχει υποστεί την πλύση εγκεφάλου περί ηγεσίας και ηγετικής ικανότητας. Το παράδοξο είναι ότι τα πράγματα που διδάσκεται είναι και σωστά και όμορφα, αλλά έχουν ένα ελάττωμα: συνηθίζουν να μην απαντώνται στην πραγματικότητα! Τουλάχιστον στην πραγματικότητα του εργασιακού χώρου που περιμένει τον φιλόδοξο μάνατζερ μετά το B-School.

Πάντως μέσα στα όμορφα παραμύθια που ακούγονται εκεί, είναι κι ένα που είναι και όμορφο και αληθινό.

Κυρίες και κύριοι! Ο ιδανικός ηγέτης δεν είναι ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Περικλής, ο Ναπολέων, ο Μπιλ Γκέητς ή ο Λη Αγιακόκα. Ο ιδανικός ηγέτης είναι ένας άγνωστος (γιατί άγνωστος είναι και επί της ουσίας αυτό που λέμε ηγέτης). Και το όνομα αυτού: Ernest Shackleton (1874-1922).

Ο Shackleton, αρχικά ναυτικός του Εμπορικού Ναυτικού, είναι κατά κύριο λόγο γνωστός σαν εξερευνητής. Πήρε πρώτα μέρος στην αποτυχημένη αποστολή του Rοbert Falcon Scott να φτάσει το νότιο πόλο (άλλως γνωστή κι ως εκστρατεία του Discovery, από το όνομα του πλοίου του, 1901). Έφτασαν μόλις ως το γεωγραφικό πλάτος 82°17' νότιο.

Έπειτα, το 1904-5 ηγήθηκε μιας άλλης προσπάθειας, χωρίς επιτυχία επίσης, αλλά με σημαντική πρόοδο: έφτασε μέχρι το γεωγραφικό πλάτος 88°23' νότιο, δηλαδή 180 χλμ μακριά από τον πόλο.

Σε μια τρίτη αποστολή, το 1914, όχι πια με σκοπό την κατάκτηση του πόλου, αφού τους είχε προλάβει ο Αμούνδσεν το 1911, αλλά με στόχο να διασχίσουν την Ανταρκτική πεζή, το σκάφος του Endurance αρχικά κόλλησε στους πάγους της Θάλασσας του Βέντελ και κατόπιν θρυμματίστηκε απ' αυτούς.

Ο Shackleton τότε υποσχέθηκε στο πλήρωμά του (που κατασκήνωνε στους πάγους με λίγα εφόδια και μερικές βάρκες) πως θα τους γυρίσει πίσω σώους και χωρίς να χαθεί κανείς. Και το τήρησε! Φεύγοντας με μια μικρή ομάδα κι ένα σκαφάκι έξι μέτρων διέπλευσε τον ωκεανό μέχρι την Νότια Γεωργία κι έστειλε βοήθεια στους υπόλοιπους. Το επόμενο χρόνο δε πήγε και διέσωσε την ομάδα τροφοδοσίας του (γνωστή σαν Ross Sea Party) που είχε χαθεί στην Ανταρκτική κι αυτή.

Στην τήρηση αυτής του της υπόσχεσης γράφτηκαν επικές σελίδες αλλά κυρίως αναδείχτηκε η ηγετική ικανότητα του Shackleton. Γιατί τελικά η ηγετική ικανότητα σ'αυτό κατατείνει: να μπορείς να εμπνέεις, να παροτρύνεις, να ενθαρρύνεις, να συσπειρώνεις γύρω από ένα κοινό σκοπό.

Όχι με γενικούς κι αόριστους λόγους, αλλά με το παράδειγμα, την ένας προς ένα επαφή, την ανιδιοτέλεια και την δικαιοσύνη. Περιέργως πως, οι άνθρωποι ανταποκρίνονται στο κάλεσμα τέτοιων ποιοτήτων. Κι ακολουθούν. Κι ενίοτε, όπως στην περίπτωση του Shackleton, σώζονται. Κυριολεκτικά.

Λεπτομέρειες της βιογραφίας του Shackleton, μπορείτε να βρείτε στην Wikipedia.

Σας αφήνω δε να απολαύσετε το πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό της αποστολής εδώ αναλογιζόμενοι πόσους τέτοιους ηγέτες έχετε συναντήσει στη ζωή σας. Κι αν λείπουν οι ηγέτες, είπα, τουλάχιστον να μην λείψουν κι οι ιστορίες γι αυτούς. Γιατί κι οι ιστορίες παρακινούν κι εμπνέουν.